Trag fondacija i Globalna agencija za istraživanje javnog mnjenja i tržišta Ipsos Strategic Marketing, tokom jeseni 2020. godine, sprovele su istraživanje javnog mnjenja o filantropiji u Srbiji. Glavni cilj ovog istraživanja bio je sagledavanje stavova građana o davanju za opšte dobro i njihovih navika kada su u pitanju filantropske aktivnosti.
1. Kako građani vide davanje za opšte dobro?
Davanje za opšte dobro se u javnosti razume kao pružanje pomoći, pre svega, materijalne pomoći i pomoći kroz humanitarni rad, koja je namenjena svima, ali najčešće siromašnima i bolesnima. Ovako definisano davanje za opšte dobro se, po mišljenju građana, u nedovoljnoj meri praktikuje u našem društvu. Da je kultura davanja za opšte dobro nedovoljno razvijena smatra svaki drugi građanin, a tri četvrtine (78%) misli da se davanju za opšte dobro ne pridaje dovoljno značaja. Razloge za nedovoljno razvijenu praksu davanja za opšte dobro, većina građana vidi u nedovoljnom angažmanu državnih institucija, državnih preduzeća, privatnih kompanija i medijskih kuća.
2. Koliko su građani upoznati sa filantropskim akcijama?
Upoznatost građana sa dobrotvornim akcijama u 2020. godini je bila generalno niska, čak niža nego 2018. godine. Čak 72% građana nije čulo ni za jednu humanitarnu akciju tokom 2020. godine, dok oko četvrtine građana ne navodi nijednog filantropa kao najistaknutijeg. Kao i pre dve godine, najistaknutija humanitarna fondacija u javnosti Srbije je Fondacija Novak Đoković, a za njom slede Fondacija Budi Human (Aleksandar Šapić) i Fondacija Ana i Vlade Divac.
3. Koliko je kriza uticala na davanja za opšte dobro?
Kada govorimo o učešću građana u dobrotvornim akcijama, barem jednom godišnje u akcijama učestvuje skoro polovina punoletnih građana. Ubedljivo najčešći vid učestvovanja u poslednje tri godine su novčane donacije, uglavnom usmerene na lečenje dece. I pored loše materijalne situacije, zabeležen je rast prosečne vrednosti pojedinačnih donacija. Prosečni minimalni i maksimalni iznosi izdvojeni iz ličnih budžeta u dobrotvorne svrhe u 2020. godini veći su u odnosu na prosek iz 2018. godine. Naime, najmanja prosečna donacija u 2020. godini iznosila je 408 dinara, što je za 32 odsto ili za 130 dinara više u odnosu na iznos donacija dve godine ranije. Najveća prosečna darovana suma u 2020. godini iznosila je 1.562 dinara, odnosno 3 odsto ili 33 dinara više od najveće prosečno donirane sume u 2018. godini.
Poslednji, kao i prethodni talas istraživanja javnog mnjenja o filantropiji iz 2018. godine, deo su „Projekta za unapređenje okvira za davanja”, koji sprovodi Koalicija za dobročinstvo, a finansira Američka agencija za međunarodni razvoj (USAID). Koaliciju za dobročinstvo predvodi Fondacija Ana i Vlade Divac, a dodatno je čine Trag fondacija, Smart kolektiv, Catalyst Balkans, Srpski filantropski forum, Forum za odgovorno poslovanje i Privredna komora Srbije. Izradu prethodnog talasa istraživanja iz 2018. godine finansijski je podržala i Evropska unija.