Crna Gora sa svojom ponudom ostaje destinacija za goste različite platežne moći, objašnjava za Ekonomski Online Željka Radak Kukavičić, direktorka Nacionalne turističke organizacije Crne Gore, koja je ovih dana boravila u Beogradu povodom promocije turističke ponude ove zemlje za novogodišnje praznike.
Gde su ovogodišnji prihodi u odnosu na one prethodnih godina?
Imajući u vidu ostvareni turistički promet i prihode tokom ljetnje turističke sezone, zadovoljstvo turista našom ponudom, koji potvrđuju da se crnogorski turizam kreće u dobrom pravcu, zadovoljni smo rezultatima. Iz godine u godinu naša ponuda je sadržajnija, atraktivnija i na sve većem nivou u svakom segmentu. Tokom devet meseci ove godine u Crnoj Gori je boravilo oko 1,73 miliona turista, što predstavlja rast od skoro 11 odsto. Oni su ostvarili gotovo 11 miliona noćenja, što je oko šest odsto više u odnosu na isti period prethodne godine. I podaci sa graničnih prelaza, nacionalnih parkova, aerodroma i iz kompanije “Montenegro Airlinesa” za prvih devet meseci pokazuju rast u odnosu na prethodnu godinu. U prvoj polovini 2017. godine procenjeni prihodi od turizma zabilježili su rast od oko 20 odsto i iznosili su 178,5 miliona evra. Očekujemo da ovogodišnji prihodi, zajedno sa julom i avgustom kada imamo najveći turistički promet, nadmaše prošlogodišnje kada je ostvareno 850 miliona evra.
Pomenuli ste da je vrhunac sezone tokom letnjih meseti. Šta radite i koliko u tome uspevate da produžite sezonu i poboljšate ponudu tokom cele godine?
Jedan od glavnih strateških cijeva crnogorskog turizma, ka kojem su usmjereni napori Nacionalne turističke organizacije Crne Gore i Ministarstva održivog razvoja i turizma je produženje sezone, odnosno stvaranje celogodišnje turističke destinacije. Zadovoljstvo mi je što mogu reći da na tom planu bilježimo značajan napredak. Iz godine u godinu, sezone počinju ranije i traju duže, što se pokazalo i u turističkoj sezoni koja je za nama, budući da smo prve organizovane grupe turista dočekali već u martu, a da su hotelski kapaciteti, kako na primorju tako i na severu, bili popunjeni do kraja oktobra. Razloge produženja sezone vidim prvenstveno u unapređenju smeštajne i ukupne turističke infrastrukture i ponude, kao i dostupnosti aviosaobraćaja. U Crnoj Gori se broj smještajnih jedinica kontinuirano povećava, pa trenuto imamo u ponudi 415 hotela sa preko 40.000 ležajeva. Samo tokom prethodne i ove godine otvoreno je 50 hotela, većinom visokih kategorija. Pored toga, trenutno smo povezani sa preko 40 avio-destinacija, a mnoge niskobudžetne kompanije su uvele linije ka Crnoj Gori. Time su stvoreni preduslovi za razvoj vansezonskih vidova turizma, među kojima je od posebnog značaja poslovni turizam, gdje, između ostalog, vidimo šansu za produžetak sezone. Da Crna Gora nije samo ljetnja destinacija govori i bogat program za period novogodišnjih praznika, koji se organizuje u crnogorskim gradovima kako na otvorenom, tako i u hotelima, restoranima. I ove godine nastupiće najpoznatije zvezde regiona, različitih muzičkih žanrova, te očekujemo da ćemo potvrditi epitet destinacije najboljeg provoda u najluđoj noći. Tu su i crnogorski ski centri, čija je ponuda konkuretna u odnosu na regionalne ski centre i sve atraktivnija turistima iz regiona i Zapadne Evrope.
Kakva je struktura turista koji dolaze u Crnu Goru? Da li se i koliko to promenilo u odnosu na prethodne godine?
Iako u strukturi noćenja i dalje dominantno učestvuju turisti iz Rusije i Srbije, ona se značajno mijenja. Beležimo porast broja gostiju iz zemalja Zapadne, Srednje i Severne Evrope, tako da su među najbrojnijima turisti sa tržišta Francuske, Poljske, Turske, Velike Britanije i Njemačke. Značajno povećanje zabilježili smo iz skandinavskih zemalja: Danske, Švedske i Finske, pre svega, zahvaljujući saradnji sa turoperaorom TUI za skandinavske zemlje, koji je od ove sezone uveo letove iz tih zemalja ka našoj destinaciji. Kada su u pitanju vanevropske zemlje, sve veći broj gostiju nam dolazi iz SAD, Izraela i Kine. Turisti sve više tragaju za autentičnim doživljajem i novim iskustvima, tako da pored obale i mora koji su uglavnom motiv njihovog dolaska u Crnu Goru, sve veće interesovanje pokazuju za centralne i severne krajeve. Pet nacionalnih parkova, etno sela, kulturno istorijski lokaliteti, panoramske i tematske rute su ono što našu ponudu čini raznovrsnom, a upravo spoj raznovrsnosti, planine i mora na malom prostoru je ono po čemu se naša destinacija izdvaja. O tome govori i priznanje “Lonely Planeta” koji je upravo severni region Crne Gore svrstao u vrh destinacija, koje obavezno treba posetiti ove godine.
Postojala je bojazan da će zbog političkih trzavica između Moskve i Podgorice smanjiti broj turista iz Rusije. Koliko je njih ove godine došlo u Crnu Goru? Da li je negativna kampanja o Crnoj Gori koja se vodi u delu ruskih medija uticala na posetu?
I ove godine turisti iz Rusije u velikom broju su posjetili Crnu Goru. U strukturi stranih turista, koji su boravili u kolektivnom smještaju nalaze se na drugom mjestu, nakon gostiju iz Srbije koji su bili najbrojniji prema dosadašnjim podacima. Tokom prvih devet meseci u Crnoj Gori u kolektivnom smeštaju je boravilo preko 86.000 turista iz Rusije, koji su ostvarili oko 607.700 noćenja, a prosečno su se zadržavali sedam dana. Na osnovu istraživanja, koje je radila Nacionalna turistička organizacija 2014. godine, ruski turisti su pokazali lojalnost Crnoj Gori kao destinaciji, pa je skoro 31 odsto njih već od tri do pet puta boravilo u našoj zemlji, te slobodno možemo reći da su i ove godine pokazali da im je Crna Gora jedna od omiljenih destinacija. Izvesno je da negativna kampanja nije bitnije uticala na ruske turiste da ponovo dođu u Crnu Goru, te očekujemo da se pozitivan trend dolaska gostiju sa ovog tržišta nastavi i u narednom periodu. Nacionalna turistička organizacija Crne Gore već je počela sa pripremama za promociju ponude za sledeću sezonu na turističkom sajmu u Moskvi. Ne bi trebalo zanemariti ni da će Crnu Goru, kao i prethodnih godina, u svojim programima nuditi i najzanačajniji ruski turoperatori TUI, Rtours, PAKS i Balkan, što doprinosi stabilnoj poziciji Crne Gore kao destinacije na tržištu Rusije.
Pomenuli ste da su među najbrojnijim turistima oni iz Srbije. Koliko ih je u poređenju sa prethodnim godinama? Šta spremate za ovdašnje turističko tržište?
Ceneći značaj tržišta Srbije, već tri godine smo bili zemlja partner Novosadskog sajma turizma, a ove godine i zemlja partner Sajma turizma u Beogradu. Realizovali smo roadshow kampanju, brojne studijske posjete novinara, kampanju posredstvom medija kako bi ponudu destinacije što više približili srpskim turistima. Turisti iz Srbije, na naše zadovoljstvo, tradicionalno biraju Crnu Goru kao destinaciju za odmor. Tokom prvih devet meseci ove godine u Crnoj Gori je boravilo više od 380 hiljada turista sa tržišta Srbije, što je rast od 5,64 odsto u poređenju sa istim periodom prethodne godine.
Gosti iz Srbije su ostvarili 2,7 miliona noćenja, što je, takođe, rast od skoro tri odsto. Sve to tržište Srbije svrstava na prvo mesto u ukupnoj strukturi dolazaka.
U Crnoj Gor se poslednjih godina gradi nekoliko ekskluzivnim turističkih kompleksa, kao što je Porto Montenegro ili Porto Novi. Da li se to Crna Gore profiliše kao destinacija za ekskluzivniju turističku klijentelu? Može li to da odvrati od dolaska turiste srednje platežne moći, koji su većinom iz samog regiona?
Dolaskom svetskih hotelskih brendova Crna Gora se pozicionira kao destinacija sa visokokvalitetnom turističkom uslugom. U Crnoj Gori trenutno posluju hoteli vodećih svjetskih brendova „Regent“, „Aman Resorts“, „Hilton“, „Four Points by Sheraton“ i „CentreVille“, a u toku je izgradnja prvog „One & Only“ hotela u Evropi, kao i hotela „Chedi“ i „Westin“. Pored poznatih brendova, otvaraju se i mali i butik hoteli visoke kategorije, koji unikatnim stilom i odličnom uslugom, pronalaze svoje mesto na tržištu. Od ove godine na turističkom tržištu Crne Gore prisutna je i međunarodna hotelska grupacija “Karisma Hotels & Risorts”, koja ima hotele u Meksiku, Karipskom području, Južnoj Americi i na Jadranu, a u narednom periodu planirano je ulaganje od 280 miliona evra u obnovu hotela i izgradnju novih kapaciteta na području Ulcinja. Sve ove investicije su od kapitalnog značaja za razvoj crnogorskog turizma i njima svakako otvaramo vrata i onoj najzahtijevnijoj kijenteli. Međutim, nipošto nam nije cilj da time odvratimo goste manje platežne moći. Elitni turizam je samo jedan segment naše ponude čijem smo razvoju posvećeni, ali ne i jedini. Crna Gora sa svojom ponudom ostaje destinacija za goste različite platežne moći. Pored luksuznih hotela i rizorta, u ponudi je i veliki broj cenovno pristupačnijih hotela i kvalitetnog privatnog smještaja.
Jelena Bulajić
